Córka popłakała się i wykrztusiła, że ksiądz dał jej wódki z sokiem, a potem obłapiał
– Kto dzwonił? – Marek czuje, że stało się coś niedobrego. Szybko podnosi się z beżowej, skórzanej kanapy. Przed chwilą zaczęli z Izą oglądać jakiś serial. Duży telewizor, to i nudny film obleci. Zresztą każdy wie – trudno się podnieść zaraz po Faktach. Jednak z soboty, 5 grudnia 2009 roku Marek zapamięta tylko strach, a potem zalewającą złość, że ktoś skrzywdził mu dziecko.

– Dzwonił Ksiądz – Iza stara się opanować, ale jej zwykle ciepły i wesoły głos robi się drewniany. – Mówi, że Ala wyszła już z plebanii, ale była jakaś dziwna. Powiedział, że pobiegła do lasu. Radził, żebyś poszedł jej szukać.

Ala jest najstarszym dzieckiem Prądzyńskich. Wczoraj poszła do spowiedzi, ksiądz zaproponował, żeby nazajutrz przyszła do niego porozmawiać. Napisał na karteczce numer komórki. Umówili się na dzisiaj.

Rodzice decydują, że Marek pójdzie szukać, Iza będzie czekać. Ojciec już ma wychodzić, gdy słyszy chrobotanie w zamku. To Ala.

Ręce i pocałunki księdza

Drobna dziewczynka nerwowo grzebie kluczem w drzwiach, dopiero po chwili udaje jej się otworzyć. Chce jak najszybciej pobiec do swojego pokoju. Kręci jej się w głowie, zbiera na wymioty i cały czas czuje na sobie ręce księdza, który posadził ją na kolanach i całował, całą zesztywniałą w środku.

– Boże, dlaczego nie wyrwałam się nawet po tym, gdy jego ręka zaczęła sunąć pod bluzką? Dlaczego od razu nie uciekłam? Po co z nim piłam?

Poszła na plebanię, bo proboszcz powiedział po konfesjonale, że jak porozmawiają o jej problemach, to będzie jej lżej.

– Ala, jak było u księdza? – pyta z kanapy Iza, kiedy córka przechodzi przez wąski korytarzyk przy drzwiach.

– Fajnie, idę do siebie – dziewczynka opiera się o ścianę.

– Chodź tu do nas – Iza powoli podchodzi do córki. – Coś ty taka niewyraźna?

– Zadziałała intuicja? – pytamy pół roku później, gdy odwiedzamy rodzinę dziewczynki.

– Nie intuicja, tylko poczułam od niej gorzałę – Iza smutnieje. – Zaraz zresztą zaczęła wymiotować.

Siedzimy w części jadalnej saloniku z telewizorem. Nad stołem, obok eleganckiego segmentu, wielki obraz. Święta rodzina w pastelach i złotej ramie. Tak jest w każdym kaszubskim domu, bo dla Kaszuba Kościół jest ważny.

Prądzyńscy mieszkają w Bojanie pod Gdynią. Dom przy bitej drodze jest okazałym klockiem.

– Powiedziała od razu co się stało? – pytamy Izę.

– „Chuchaj” mówię do niej. Gdy docisnęliśmy, popłakała się i wykrztusiła, że ksiądz dał jej wódki z sokiem, a potem obłapiał.

Proboszcz, kanonik, organizator

– Gdyby mama nie poczuła alkoholu od ciebie, powiedziałabyś?

– Nigdy! – Ala ma 15 lat, jak każda nastolatka mnóstwo wdzięku i problemów. Nogi nie tak jak trzeba, za duży nos, zbyt blade powieki – to tylko skrócona lista nieszczęść, które dotykają dziewczęta. Do tego miejsce, gdzie mieszka, co drugi dzień wydaje się jej obleśną, zapadłą dziurą na końcu świata.

Faktycznie jest tu bardzo ładnie. Dookoła pagórki, jeziora i lasy. Ludzie z Trójmiasta pobudowali w okolicy domy i rezydencje. W ciągu dziesięciu lat Bojano urosło dwukrotnie, dziś mieszka tu ze dwa tysiące osób. W centrum, czyli przy szosie, stoją spożywczaki, mięsny, kwiaciarnia. Jest wypożyczalnia filmów, przychodnia zdrowia, bank, szkoła podstawowa i gimnazjum. Obok przychodnia zdrowia, dalej cmentarz żołnierzy radzieckich.

Kościół, stylizowany na zabytkowy, zbudował – rękami parafian – ksiądz Mirosław B. – proboszcz od 13 lat. Rękę do biznesu ma dobrą. Dopóki świątynia nie była gotowa, kościelny raz w miesiącu zachodził do każdego i pobierał „datek budowlany” – wszystko skrupulatnie odnotowywane w specjalnym notesie: kto, kiedy i ile.

Za ślub od swoich proboszcz liczy sobie 400 zł, od obcych 600, a bywa, że trzeba zapłacić i trzy tysiące. Jest jeden warunek: panna młoda nie może mieć odkrytych ramion, a za dekorację kościoła trzeba zapłacić znajomej księdza.

Arcybiskup gdański Leszek Głódź lubi i docenia proboszcza – ksiądz kanonik B. został mianowany rok temu dyrektorem ds. budownictwa sakralnego w archidiecezji gdańskiej. Odpowiada za wszystkie inwestycje.

Jest świetnym organizatorem. Przy parafii św. Królowej Jadwigi w Bojanie działa przedszkole katolickie i biblioteka. Co roku proboszcz kanonik organizuje kolonie dla dzieci w ośrodku nad Jeziorem Żarnowieckim. Trzy lata temu pobił tam kolonistę. Sprawa trafiła do sądu, zakończyła się umorzeniem, ale z orzeczeniem o winie. Pobicie było niezbyt dotkliwe.

Ksiądz: Chciałem pomóc

– Na początku trudno było mi uwierzyć w to obłapianie – mówi mama Ali. – Ksiądz ją przecież chrzcił, a teraz szykował do bierzmowania. Jest tylko o dwa lata starszy od mojego Marka, ma 47 lat. Zabraliśmy małej komórkę, a gdy doszła do siebie, kazaliśmy iść spać. Jeszcze w nocy mąż zadzwonił do proboszcza, zapytał, czy to wszystko prawda. Usłyszał: „Wymalowaliście to sobie”. Tyle że około drugiej wysłał do Ali SMS-a: „Naskarżyłaś na mnie”. Wiedzieliśmy już, że nie skłamała.

Marek w niedzielę idzie na mszę. Liczy, że ksiądz do niego podejdzie, coś wytłumaczy, ale on jak gdyby nigdy nic. Po południu rodzice Ali ustalają, że poradzą się w szkole – zgłaszać czy nie? Nauczyciele nie mają wątpliwości – powinni iść do komisariatu.

– To poszliśmy, potem Ala miała przesłuchanie z psychologiem w Wejherowie, a z nowym rokiem w Bojanie już nie mówili o niczym innym – opowiada Iza.

Na początku stycznia prokurator stawia księdzu B. dwa zarzuty – dokonanie innej czynności seksualnej i rozpijanie 15-latki. Proboszcz trafia do aresztu, potem dostaje dozór policyjny – co tydzień meldunek na komendzie w Wejherowie. Musi też wpłacić 10 tysięcy zł. poręczenia. Do czasu sporządzenia aktu oskarżenia, ksiądz nie może zbliżać się do Ali i jej bliskich.

16 stycznia ksiądz tłumaczy się w „Dzienniku Bałtyckim”: „Chciałem pomóc nastolatce, która miała myśli samobójcze i spotkała mnie taka nagroda. To ona prosiła o spotkanie. Nie miałem wiele czasu, bo byłem umówiony, ale przecież nie mogłem odmówić osobie, która myślała o tym, by targnąć się na swoje życie. Przyszła do mnie pijana. Rozmawialiśmy, uspokoiła się. Sam ją wyprosiłem, bo spieszyłem się. Byłem najpierw na imieninach u katechetki, potem na weselu. Zarówno goście jednej imprezy, jak i drugiej potwierdzą, że byłem trzeźwy”.

Po wywiadzie Mirosław B. znika z Bojana na miesiąc – metropolita gdański wysyła go na miesięczny urlop – do czasu wyjaśnienia zarzutów.

U Prądzyńskich zaczynają się niespodziewane wizyty.

Przyjeżdżają, namawiają, płaczą

– Kto był pierwszy?

– Proboszcz z Kielna – mówi Iza. – Zadzwonił i zaprasza: „Nie o księdza Mirka chodzi, przyjedźcie, porozmawiamy”.

„Może on chce nam pomóc” – tak myśleliśmy. Ala miała iść do bierzmowania, zależało jej na tym. Pojechaliśmy z mężem do Kielna, na plebanię. A on nam nagadał, żeby zostawić księdza Mirosława w sutannie, zaczął płakać, namawiać: „podpiszcie, wycofajcie”. Powiedzieliśmy mu, że się zastanowimy. Wglądał, jakby miał naszykowane to pismo, ale że nie zgodziliśmy się podpisać, to nie pokazał.

Po kilku dniach przed furtką Prądzyńskich staje samochód, w środku mąż sołtysowej i dwóch nieznajomych.

– Mówimy im: „Jak już jesteście, to zajdźcie”. Wypiliśmy herbatę, któryś zaczął: „Teraz na nas wypadło” i zaczęli tłumaczyć, że ksiądz dobry chłop, że trzeba wycofać oskarżenie. Marek się wkurzył i mówi: ” Co byście zrobili, jakby to wasze dziecko spotkało?”. Zrobiło im się chyba wstyd.

Następne zapukało małżeństwo – były wójt gminy z żoną.

– Znała ich pani?

– Z widzenia. Gadali, gadali, namawiali, żeby pójść do księdza, spotkać się. Odczytali list od niego. Pisał tam, że chciałby się spotkać. Ale w końcu i oni przyznali, że widzieli, jak się proboszcz z kobietami prowadzał. Przyszli, bo prosił. No i chyba na koniec żałowali, że nas namawiali.

– Ktoś jeszcze?

– Kobiety. Nazwaliśmy je z mężem „płaczki”, co kilka dni pojawiała się kolejna, w średnim wieku. Nie znałam ich. Z grubsza mówiły to samo, że ksiądz samobójstwo chce zrobić, że taki mizerny, że zbladł. To ja którejś w końcu wystrzeliłam: „Do psychologa go weźcie, jak tak mu ciężko. A my, co mamy w domu? Zastanówcie się!”.

Przychodzi jeszcze brat księdza z żoną – namawiają, jak inni.

Katechetka z gimnazjum, podchodzi do Ali na szkolnym korytarzu.

– Co ty odwalasz, niszczysz społeczność Bojana, mam ci wpierdzielić?

Dziewczynka biegnie do nauczycielki. Dyrektor zgłasza zajście na policję. Nie robią nic – mówią, że jak się powtórzy, to założą sprawę, teraz nie mają sił.

Prokurator: Pewnie wszystkiego nie wiemy

Pytamy prokuratora z Wejherowa, co sądzi o odwiedzinach w domu dziewczynki.

– Od momentu złożenia zawiadomienia o przestępstwie nie można naciskać na pokrzywdzonego. Bywa, że sprawca mówi: „Spróbuj zgłosić na policję” i grozi śmiercią albo spaleniem samochodu. W rezultacie ma sprawę nie tylko o rozbój, ale i o groźbę bezprawną.

– A jeśli nie użyto przemocy i nie ma gróźb?

– Jest przestępstwo przeciwko wymiarowi sprawiedliwości. Namawianie do podpisania oświadczenia wycofującego zarzuty to nakłanianie do składania fałszywych zeznań. Bo jeśli zeznali, że molestowano córkę i to jest prawda, to zaprzeczanie jest nieprawdą. Ale śledztwo i tak toczyłoby się dalej, bo taka sprawa prowadzona jest z urzędu.

– Dlaczego nie zareagowaliście na skargę dyrektora?

– Katechetka to osoba silnie związana z Kościołem. Jej działanie nie było na tyle drastyczne, nie robiliśmy z tego zarzutów prokuratorskich. Ale pewnie nie wszystko wiemy.

Bo to zła dziewczyna była

Gdy mija miesiąc, ksiądz B. wraca na plebanię, choć nadal jest urlopowany. Zgodnie z prawem kanonicznym oznacza to tyle, że może wykonywać wszystkie czynności kapłańskie, musi tylko mieć zastępcę. Zostaje nim jego podwładny, wikary z Bojana.

– Gdy wrócił, nie zaczepiał już Ali. Myśleliśmy, że do rozprawy mamy spokój. Okazało się, że nie – Iza uśmiecha się kwaśno.

Adwokat księdza wnosi o przesłuchanie nowych świadków. Dwóm chłopcom przypomniało się, że pili z Alą alkohol za kościołem, zanim poszła do księdza.

Zaraz potem „NIE” publikuje rewelacje z Bojana. Miejscowi jeżdżą do Gdyni, by kupić tygodnik. Tekst przedstawia Alę jako co najmniej współwinną. Anonimowy rozmówca w tekście: „To zła dziewczyna, jak zresztą cała jej rodzina. Leserka. Z ledwością przepychana z klasy do klasy. W dodatku wieczorami ktoś widział ją na boisku szkolnym, jak piła i paliła. Wdała się w matkę”.

Mąż sołtysowej Haliny Radomskiej w „NIE” krytykuje Prądzyńskich pod nazwiskiem:

„My ich prosili, coby cygaństwa we wsi nie robili, bo to wstyd po dobrym człowieku tak skakać”.

Odwiedzamy sołtysową, przyjmuje nas na podwórku.

– Podpuścili męża ci dziennikarze, wypowiedzi poprzekręcali.

– Ale to prawda, że mąż jeździł do Prądzyńskich namawiać do zmiany zeznań?

– Nie pojechał, tylko poszedł, bo blisko. I nie sam, bo ich więcej tam poszło. Pytał rodziców, czy naprawdę wierzą dziewczynie, bo to przecież nastolatka.

– A pani czemu nie poszła?

– Nie mogłam, miałam gości.

– Nikt nie namawiał was, żeby księdza bronić?

– Ponoć chodził po domach wikary i ktoś z przedszkola.

Nasze dzieci nie chcą cię znać

Śledczy od razu ostrzegli Prądzyńskich, aby nie zaglądali do internetu.

– Posłuchaliście?

– Raz zaczęliśmy czytać, ale daliśmy spokój. Nawet jakby człowiek miał nerwy ze stali, to by nie wytrzymał.

My sprawdziliśmy.

Fronda.pl Malkontent pisze: „Obecna histeria jest sztucznie rozdmuchana, by zdyskredytować Kościół. Nie zaprzeczam, że molestowanie istniało, ale… po pierwsze, nie było tak powszechne, jak się sugeruje, a po drugie, wykorzystywanie seksualne, które kiedyś było czymś normalnym i powszechnie stosowanym, dopiero obecnie stało się zbrodnią – na skutek lewackiego skrzywienia w postrzeganiu świata. Zresztą nie ma żadnego rozróżnienia pomiędzy cierpieniem molestowanego dziecka a Kościołem, bo poprzez to cierpiące dziecko cierpi Kościół”.

Na Nasze Miasto.pl Gość tłumaczy: „Przez tyle lat nic nie mogli mu zrobić, aż tu nadarzyła się okazja, dali drinka dziecku, powiedzieli, co ma mówić, wysmażyli paszkwil i męcz się chłopie. Dziewczyna jest z pięcioosobowego rodzeństwa i niestety nie miała dobrego przykładu w domu od rodziców. Znaczy w domu nie ma nadzoru, może opieka powinna się nimi zająć”.

Matka: „Każdy kto zna Alę P., wie, do czego zdolna jest ta dziewczyna. Seks, piwo i inne trunki to u niej najciekawsze zajęcie. Wszyscy wiemy, że jesteś 15-latką, która potrzebuje pomocy, póki jeszcze nie stoczyłaś się na dno, choć już tego dna sięgasz. Daj sobie pomóc, bo życie dopiero przed tobą. Czas się zastanowić, co dalej cię czeka, bo sprawa, którą rozpętałaś, już nigdy nie przycichnie. Mam nadzieję, że nie przystąpisz do sakramentu bierzmowania wraz z naszymi dziećmi! Oni cię nie chcą znać!”.

Kolejny internauta o sieciowym pseudonimie zzz: „Jeśli mieszkacie w Bojanie, bardzo dobrze znacie rodzinę niby molestowanej. Znam dobrze „poszkodowaną” i większość wie, że dziewczyna nie grzeszy inteligencją. W 100 proc. wierzę księdzu. A dziewczynie życzę powodzenia w sądzie, przyda Ci się! Nasz kochany ksiądz jest nie winny!”.

Papież apeluje, dziekan nie rozmawia

Rozporządzenia opisane w kwietniowym dokumencie watykańskim „Wskazówki do zrozumienia podstawowych procedur Kongregacji Nauki Wiary w sprawie zawiadomień o nadużyciach seksualnych” mówi, że biskup ma obowiązek współpracować z cywilnym wymiarem sprawiedliwości i stosować się do zasad prawa świeckiego. Powinien też bez zwłoki powiadomić Kongregację Nauki i Wiary o podwładnym, wobec którego toczy się proces karny. Papież zyskuje nowe kompetencje – może wykluczyć sprawcę ze stanu duchownego bez uprzedniego wyroku sądu kanonicznego.

Niezależnie od tego papież Benedykt XVI apeluje do duchownych, aby zaopiekowali się ofiarami i ich rodzinami. Nie należy ich pozostawiać bez wsparcia ze strony Kościoła.

Dzwonimy do dziekana z Kielna Franciszka Rompy, któremu podlega parafia z Bojana.

– Czy ksiądz powiadomił arcybiskupa Głódzia o sprawie Mirosława B.?

– Nie udzielam żadnych informacji, nie będę rozmawiał.

Dziekan odkłada słuchawkę.

Czekamy minutę, znowu wybieramy numer.

– Prądzyńscy twierdzą, że ksiądz dziekan nakłaniał ich do wycofania zarzutów.

– Ja namawiałem? Rozpoczynamy rozmowę od kłamstwa i fantazji. Jakże? Przecież byłbym przestępcą. Gdybym robił takie rzeczy, nie mógłbym być księdzem. Zresztą nie rozmawiam z wami więcej. Koniec.

Zobowiązanie wiecznego milczenia

Nadal obowiązująca instrukcja Crimen sollicitationis z 1962 roku: „Ponieważ w sprawach dotyczących przestępstw seksualnych osób duchownych należy bardziej, niż zazwyczaj, dbać o to, by postępowano w nich z zachowaniem najściślejszej tajemnicy, kiedy zostaną już rozstrzygnięte, pozostaną pod zobowiązaniem wiecznego milczenia. Wszyscy, którzy uczestniczyli w jakikolwiek sposób w ich osądzaniu lub dowiedzieli się o tych sprawach z racji swojego urzędu, są zobowiązani do zachowania nienaruszalnego i najściślejszego sekretu, nazywanego sekretem Świętego Officium pod karą automatycznej ekskomuniki.

Instrukcja Kongregacji Nauki Wiary z 2001 roku podpisana przez kardynała Ratzingera nie zdejmuje konieczności zachowania ścisłego sekretu, nakazuje jednak kategorycznie informować Watykan o księżach pedofilach: „Ilekroć biskup otrzyma prawdopodobne powiadomienie o przestępstwie, po dokonaniu wstępnego badania przekaże je Kongregacji Nauki Wiary”.

Zaczynamy od Biura Nuncjusza Apostolskiego w Warszawie.

– Chcielibyśmy się dowiedzieć, czy informacje o księżach pedofilach przechodzą przez nuncjaturę?

– Nawet jeśli tak, to służymy jako skrzynka pocztowa, nie zaglądamy do korespondencji – odpowiada rozmówca, który nie chce podać nazwiska.

Próbujemy w Konferencji Episkopatu Polski.

Ks. dr Józef Kloch: – Dokumenty, o jakie pytacie, są kierowane z diecezji bezpośrednio do nuncjatury. Stamtąd do Stolicy Apostolskiej.

Dzwonimy do Watykanu, do Kongregacji Nauki Wiary.

– Zgłoście się do biskupa, który odpowiada za tego księdza, on powinien udzielić wam informacji.

Zgłaszamy się.

– Czy mnie nagrywacie? – zaczyna rozmowę ksiądz Filip Krauze, dyrektor Centrum Informacyjnego Archidiecezji Gdańskiej.

– Nie. Chcieliśmy zapytać, czy kuria powiadomiła Watykan o przypadku księdza B.?

– Nic nie powiem. Sprawy toczą się naszym torem. Miłego dnia.

5 sierpnia odbędzie się pierwsza rozprawa przeciwko Mirosławowi B.

– Nie mieliście chwil zwątpienia? – pytamy rodziców Ali.

– Żeby wycofać oskarżenie? A co ja bym powiedziała własnemu dziecku. Jak mogłabym spojrzeć jej w oczy?

współpraca Tomasz Bielecki

Imiona i nazwisko dziewczynki i jej rodziców zostały zmienione

Kościół przed i po roku 2001
Kościół katolicki liczy ok. 400 tysięcy duchownych.
Między rokiem 1975 a 1985 nie zgłoszono do Watykanu ani jednego przypadku pedofilii duchownego. Od wydania instrukcji z 2001 roku odnotowano trzy tysiące doniesień. Do procesów karnych doszło w 600 przypadkach. 1800 księży i zakonników było już zbyt starych na proces, ukarano ich zakazem odprawiania mszy, spowiadania, a czas, jaki im pozostał, muszą spędzić w odosobnieniu. Trzystu kapłanów zostało wykluczonych ze stanu duchownego. Tyle samo dobrowolnie odeszło z kapłaństwa.

gazeta.pl